Psychologies Magazine Juli – Augustus 2018 | Tekst: Hade Wouters |
Vertrouwen op je intuïtie. Het roept vaak vooroordelen op. ‘Intuïtie is iets zweverigs, nergens op gebaseerd, een excuus van mensen die hun impulsen of instincten volgen.’ Als je het leert ontwikkelen en onderscheiden van andere impulsen, en het bewust kan aanspreken, kan intuïtie echter een krachtige en praktische tool zijn in je leven.
Volgens hersenonderzoekers is bewustzijn de pure ervaring van de realiteit. Daarbij spelen beide hersenhelften een rol. Je kan zowel de
rechter- als de linkerhersenhelft zien als een zee van onbewustzijn, met kleine eilandjes van bewustzijn erin. Bij linkshandigen is de rechterhersenhelft dominant, bij rechtshandigen de linkerhersenhelft. Dominantie betekent dat het betreffende hersengedeelte beslist en redeneert, met (bewuste) gedachten en woorden. Maar voor er sprake kan zijn van bewustzijn, moet informatie een reis voltooid hebben: van de lagere hersencentra die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van zintuiglijke informatie, naar de hogere, waar de informatie geïnterpreteerd wordt. En weer terug.
In dit geheel blijkt intuïtie het bewustzijn te zijn dat er is zonder dat wij dat beseffen, of waarover we niet kunnen vertellen omdat het bewustzijn is dat geen verbinding maakt met het taalcentrum. Je zou dus kunnen zeggen dat intuïtie het bewustzijn van de niet-dominante hersenhelft is, dat geen toegang heeft tot taal. Dat verklaart dat het leven vol intuïtieve ingevingen zit die vormen van kennis en inzicht laten zien, die niet onder woorden te brengen zijn. Het is niet dat je iets denkt, het is niet dat je iets voelt, het gaat erom dat je – zonder twijfelen of nadenken, in een split second – iets weet.
Toetsen aan de realiteit
Annette van den Berg geeft trainingen in intuïtieve ontwikkeling en is directeur van het Centrum voor Effectieve Intuïtie. Ze besloot zelf aan de ontwikkeling van haar intuïtie te werken, nadat ze er in haar baan in de zorg op stuk liep dat ze haar intuïtie niet kon inzetten. Annette: ‘Ik pikte veel op en nam veel waar, maar ik kon daar in die functie en die plek weinig mee doen omdat ik aan bepaalde regels werd gehouden. Daardoor geraakte ik zelf in de knoop met mijn prioriteiten: ik voelde wat er aan de hand was, wat anderen nodig hadden, maar kon hier niet in voorzien. In mijn eigen zoektocht naar inzicht kwam ik in contact met Carolina Bont, de oprichtster van het Centrum voor Effectieve Intuïtie, bij wie ik een opleiding rond effectieve intuïtie volgde. Op dat spoor ben ik verdergegaan, en nu ben ik zelf bij het centrum betrokken. We geven een driejarige opleiding waaraan mensen deelnemen die met andere mensen werken: therapeuten, coaches, iedereen die besluiten moet kunnen nemen en daarvoor de zoektocht in zichzelf wil aangaan om te weten wat er in bepaalde situaties aan de hand is. Intuïtie is immers heel praktisch, het brengt je bij bredere of diepere oplossingen en het helpt je ook met keuzes maken. Je kan leren welke stappen je in jezelf kan volgen om bij je intuïtie te komen en hoe je dit kan toetsen aan de realiteit.’
“Hoewel de medische hulpverleners zeiden dat er niets aan de hand was met mijn pasgeboren kindje, was ik er na de bevalling van overtuigd dat er iets mis was. En ik kreeg gelijk’ – Annette van den Berg”
Als je ernaar vraagt, hebben veel mensen wel een voorbeeld van een moment waarop intuïtie hen de weg heeft gewezen of een inzicht heeft opgeleverd. Annette van den Berg vertelt over de geboorte van haar dochter. Hoewel de medische hulpverleners zeiden dat er niets aan de hand was met haar kindje, was zij er na de bevalling van overtuigd dat er iets mis was. ‘Ik belde uiteindelijk de huisarts, die na mijn uitleg besloot naar ons thuis te komen. Onze dochter is naar het ziekenhuis gebracht en daar bleek dat ze een dubbele aorta had. Ze is geopereerd en het is helemaal goed gekomen. Door mijn intuïtie kon ik vroeg en duidelijk signaleren dat er een probleem was, waardoor er ingegrepen kon worden. Het was zo’n sterk gevoel dat ik het niet kon onderdrukken. Van intuïtie word je rustig, je voelt heel duidelijk hoe het zit. Je kan vanuit rust en een stevige basis aangeven dat er iets aan de hand is, of zelfs wat er precies aan de hand is. Het is wel belangrijk om je eigen intuïtie te leren onderzoeken, je eigen valkuilen te leren kennen.’ Want intuïtie leren toetsen en onderscheiden van andere impulsen – zoals in dit geval mogelijke moederlijke ongerustheid, angst, of een of ander vooroordeel – is bij dit alles erg belangrijk. Niet alles wat zich spontaan aan ons opdringt zonder dat we het meteen rationeel kunnen verklaren, is daarom ook echt aangebracht door onze intuïtie.
Een praktische tool
Alles welbeschouwd is intuïtie iets heel praktisch. Het is een nuttige bron van informatie die je helpt om een antwoord te vinden op essentiële vragen, zoals de vraag wat belangrijk is, wat je te doen staat. Het helpt je de weg te vinden naar de voor jou juiste mensen, de juiste plekken, of om de juiste vragen te stellen waardoor je sneller bij een oplossing komt. Het voorkomt dat je je laat leiden, omleiden of zelfs misleiden door richtingaanwijzers van buitenaf, door wegen of antwoorden die misschien voor andere mensen goed, juist of evident zijn, maar daarom niet voor jou. Intuïtie helpt je bij je eigen waarheid te blijven. ‘Intuïtie maakt dingen veel makkelijker’, zegt Annette van den Berg. ‘Als je alleen je fysieke zintuigen gebruikt, dus afgaat op wat je ziet, hoort, gelezen hebt … gebruik je een “plat” beeld van de realiteit. Intuïtie geeft je toegang tot de diepte, tot begrip van wat er gebeurt. Via intuïtieve intelligentie kan kennis van buiten – de waarneming – en van binnen – het inzicht – tot een soepel proces samenvloeien. Het wordt een geoliede machine: waarnemen en naar binnen gaan om met aandacht op een dieper begrip te komen.’
“Intuïtie is heel praktisch, het brengt je bij bredere, diepere oplossingen en het helpt je ook bij het maken van keuzes – Annette van den Berg”
Intuïtie gebruiken we vaker dan we denken, misschien wel de hele dag door. Als je bijvoorbeeld ’s ochtends op de trein stapt en een zitplaats moet kiezen: waar ga je zitten? Hoe voelen je medepassagiers aan? Welke uitstraling heeft hij of zij? Waar voel je je op je gemak, waar hangt een goede ‘energie’? Of je komt een goede vriendin tegen die zegt dat het prima gaat, terwijl je meteen ‘aanvoelt’ dat dat niet klopt. Of je kind komt terug van school en je weet meteen dat er iets aan de hand is. Intuïtie is een talent dat we allemaal hebben, maar te weinig leren gebruiken en toepassen. Je kan het een tijd proberen te negeren, of je er door anderen vanaf laten brengen. Dat gebeurt als omgevingsfactoren in conflict zijn met je intuïtie en het dan de makkelijkste keuze is ze weg te stoppen. Zo hebben we als kind allemaal wel eens intuïtief zaken aangevoeld die door volwassenen rondom ons ontkend of tegengesproken werden. Dat brengt je in de war. Niet gek dat we dan – onbewust – gaan besluiten dat intuïtie als informatiebron niet te vertrouwen is. Maar intuïtie is sterk en komt uiteindelijk altijd opnieuw bovendrijven.
Door de ruis heen
Iedereen heeft het vermogen om zijn of haar intuïtie te ontwikkelen. ‘De voorwaarde is dat je bereid bent met jezelf aan de slag te gaan’, legt Annette van den Berg uit. ‘Het is belangrijk naar jezelf te kijken. Anders zal je de ruis die bij ons allen aanwezig is, te veel meenemen. Het is als bij iemand die zingt: die moet ook stemoefeningen doen. Bij intuïtie is het belangrijk om er een soort tweede natuur van te maken, binnen te kijken bij jezelf en je af te vragen wat nodig is. Omdat hooggevoelige mensen sterker op prikkels reageren, is intuïtie voor hen daardoor meer toegankelijk. Maar het kan ook omgekeerd werken: sommige hooggevoelige personen hebben geleerd zich af te schermen, hun bewustzijn af te sluiten.’ Tussen mannen en vrouwen is er volgens haar geen verschil wat intuïtie betreft. ‘Het beeld leeft wel dat vrouwen meer intuïtief zijn, maar er zijn genoeg voorbeelden van mannen die gebruikmaken van hun intuïtie. Denk maar aan Steve Jobs en Albert Einstein’, haalt ze aan. Iedereen kan het dus leren. ‘Kinderen maken de verbinding met intuïtie vaak makkelijker dan volwassenen, tenminste als die intuïtie er mag zijn. Soms is er immers een sterke maatschappelijke druk of worden er door de omgeving grenzen gesteld aan hoe kinderen met de realiteit mogen omgaan. Als ouders die intuïtie opblazen of weglachen, heeft dat invloed op kinderen. Je gaat als ouder best zo onnadrukkelijk mogelijk om met de manier waarop kinderen hun binnenwereld en buitenwereld met elkaar verbinden. Dan mag het er gewoon zijn.’
