Triv’ Magazine | Tekst: Ria Kerstens |
Van alle beslissingen die je op een dag neemt, is een groot deel intuïtief: ‘Het voelde gewoon goed…’. Intuïtie is ‘inzicht zonder nadenken’, volgens Van Dale. En dat kun je leren!
Triv’ experts
Carolina Bont: Personal coach en auteur van onder andere het boek ‘Versterk je uitstraling’. Tevens oprichter van het Centrum voor Effectieve Intuïtie.
Malcolm Gladwell: Amerikaans publicist, auteur van het boek ‘Intuïtie’, waarin de nieuwste inzichten in de psychologie en de neurologie worden beschreven.
Antonio Damasio: Portugees hersenonderzoeker, werkzaam in Amerika. Hij ontwikkelde de somatische-stempelhypothese, die veronderstelt dat menselijke ervaringen worden gekoppeld aan emotie.
Stel je voor dat je iedere beslissing die je op een dag neemt, rationeel moest bezien. Dan zou je telkens uren bezig zijn met het afwegen van alle opties en consequenties. Dat zou onleefbaar zijn, en zeker onwerkbaar. We gebruiken onze intuïtie allemaal, maar bij de een is het sterker ontwikkeld dan bij de ander. Straffe denkers die beweren dat het alleen is toebedeeld aan vrouwen en zwevers, hebben het mis. Je gebruikt je intuïtie veel vaker dan je denkt.
Managers gebruiken bij driekwart van de beslissingen hun intuïtie
Ook het bedrijfsleven ontdekt de laatste jaren de kracht van intuïtie. Volgens een onderzoek van de Universiteit Utrecht gebruiken managers bij driekwart van de beslissingen die ze nemen hun intuïtie, en hechten ze er zelfs meer waarde aan dan aan rationele argumenten. Tachtig procent van die beslissingen blijkt een goede keus te zijn. De helft van deze managers spreekt hier overigens niet over met collega’s, uit angst niet serieus genomen te worden.
Bill Gates daarentegen steekt niet onder stoelen of banken dat hij vertrouwt op zijn intuïtie, net zoals Joop van den Ende en meer grote ondernemers op deze aardbol. Albert Einstein gaf toe dat je zonder je intuïtie nergens komt en de vermaarde filosoof Baruch de Spinoza zag het als de hoogste vorm van het verkrijgen van kennis. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar is het zeker niet.
INTUÏTIE-OEFENING 1
Luister met je volle aandacht naar iemand. Niet tussendoor gaan bedenken wat je zo meteen wilt gaan zeggen of wat je na het gesprek nog moet gaan doen.
Als je je eigen babbelbox stopzet of op een lagere frequentie draait, gaan je meer dingen opvallen aan die ander: de woorden, houding en uitstraling.
Maar let op. Als je je meer concentreert op je omgeving, kan het zijn dat je daarmee ook spanning, zorgen en frustraties opneemt. Visualiseer dan een kleur om je heen of denk aan iets dat je een beschermd gevoel geeft.
Volgens de Amerikaanse publicist Malcolm Gladwell, schrijver van het boek Intuïtie, is er niets zweverigs aan. Hij noemt het `onbewust denken’ en puur rationeel. Het deel van onze hersenen dat razendsnel conclusies trekt, wordt adaptief bewustzijn genoemd. Dat is overigens niet hetzelfde als Freuds onbewuste. Het adaptief onbewuste kun je zien als een grote computer die snel en geruisloos een heleboel gegevens verwerkt die we nodig hebben. Als er een vrachtwagen aangeraasd komt als we net de straat oversteken, bijvoorbeeld. Op zo’n moment heb je niet de tijd om alle keuzemogelijkheden uitgebreid te overdenken voordat je een beslissing neemt. Maar ook als we iemand voor het eerst ontmoeten gebruiken we dat deel van de hersenen. Zoals je op school bij een nieuwe leraar al binnen een paar minuten wist wat voor vlees je in de kuip had of zoals je voelt dat iemand liegt, ook al kijkt de persoon in kwestie je zonder blikken of blozen aan.
Schakel in op je intuïtie kanaal
Volgens Carolina Bont zijn er vijf manieren waarop intuïtie wordt ervaren.
Fysiek: doordat je opeens een prettig of opwindend gevoel krijgt in je borst of buik, wat je aanzet tot een bepaalde actie.
Emotioneel: een gevoel van opluchting, onrust, angst of onzekerheid.
Mentaal: er komt een plotselinge gedachte, onverwachte associatie, een herinnering of innerlijk beeld op dat soms niets met de feitelijke situatie te maken lijkt te hebben.
Spiritueel: een ervaring van heelheid, verbondenheid en verbindingen zien die je eerder niet zag.
Omgevingsintuïtie: het ‘toeval’ geeft je een boodschap doordat je iets leest, op tv of in een film ziet. Of je kunt een onverwachte gebeurtenis zien als vingerwijzing voor de oplossing van je situatie.
Somatische stempel
Om je intuïtie te trainen, moet je volgens Gladwell expert worden in `selectieve informatiereductie’. De term, die werd geïntroduceerd door psycholoog John Gottman, is te omschrijven als `ons onbewuste vermogen om razendsnel patronen te ontdekken in situaties en gedrag door het selectief reduceren van de waargenomen werkelijkheid tot flinterdunne informatieplakjes: Met andere woorden: de hersenen scannen pijlsnel een persoon of situatie en vergelijken die informatie met eerder opgeslagen gevoelens en ervaringen. Deze selectieve informatiereductie gebruik je bijvoorbeeld ook tijdens het speeddaten.
Volgens de Amerikaanse hersenonderzoeker Antonio Damasio leren wij van onze ervaringen. Als er iets fout gaat, wordt de herinnering aan die ervaring negatief geladen. Hebben we een goede ervaring, dan krijgt alles wat bij die ervaring hoort een positieve lading.
Hij noemt dat het somatische stempel. Als je bijvoorbeeld een keer bent opgelicht, zullen allerlei kenmerken van de oplichter – zoals lichaamshouding, stem, gebaren en nog veel meer details – een negatieve emotionele lading krijgen. Je zult meer op je hoede zijn. Volgens Damasio zijn emoties absoluut nodig voor een succesvol leven, want ze bepalen binnen enkele seconden in welke richting je moet denken.
INTUÏTIE-OEFENING 2
Sluit je ogen en ontspan. Concentreer je op het krachtpunt in je lichaam (je Ki), dat zit vlak onder je navel.
Stel je voor dat het een lichtje of zonnetje is. Adem rustig naar je buik, benen en voeten en voel dat plekje bij iedere ademhaling groter worden.
Doe dit net zo lang totdat dit licht je hele buik en lichaam vult en contact maakt met de aarde.[/dt_quote]
Zesde Zintuig
Vijf zintuigen accepteren we als ‘normaal’: horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Daarmee nemen we waar. Hoewel de een meer nadruk legt op zien en een ander meer op horen, werken ze allemaal samen. Soms hebben we iets niet gezien, gehoord, gevoeld of geroken maar nemen we toch waar. Daarom wordt intuïtie ook wel het zesde zintuig genoemd. Het komt vaak door als een beeld. Dat betekent dat visueel ingestelde mensen meestal intuitiever zijn.
INTUÏTIE-OEFENING 3
Soms is er een strijd tussen verstand en gevoel bij het maken van een keuze. Probeer dan deze oefening eens.
Ontspan. Let op je ademhaling en kijk even naar de (blauwe) lucht.
Stel je voor dat je naar een film kijkt. Jij speelt de hoofdrol. Je ziet jezelf over een jaar of twee en ervaart welke gevoelens je daarbij krijgt. Schrijf die op.
Maak je hoofd leeg en start de volgende film. Ook hiervan schrijf je je gevoelens en indrukken op.
Vergelijk de notities van je twee films. Soms moet je die informatie even wegleggen en er de volgende dag nog eens naar kijken.
Intuïtieve ontwikkeling
Niet dat gevoel altijd boven het verstand prevaleert. Het gevoel kan misleidend zijn omdat angst, vooroordelen, vertekende en/of vervelende herinneringen en te weinig zelfkennis in de weg kunnen zitten. Wie zijn intuïtie goed wil (leren) gebruiken, zal moeten weten hoe hij zelf in elkaar zit. Je gevoel dat iemand niet te vertrouwen is, kan worden veroorzaakt omdat hij lijkt op de vervelende buurman die je vroeger dwarszat. De antipathie die je vanaf seconde één hebt tegen de vriendin van je broer, kan alles te maken hebben met het feit dat zij dezelfde naam heeft als de pestkop die jou vroeger het leven zuur maakte. Daardoor kan het zijn dat iemand op een heleboel vlakken intuïtief sterk kan zijn, maar dat er emoties en overtuigingen in de weg gaan zitten als het bijvoorbeeld om relaties gaat.
Intuitie is een goede leidraad in werk of studie
Intuïtieve ontwikkeling betekent een steeds beter onderscheid leren maken tussen feiten, ideeën, emoties, overgenomen meningen en de interpretaties daarvan. “Als je belangrijk maakt wat er binnenin gebeurt, ontwikkel je zelfkennis”, zegt Carolina Bont, coach en auteur van diverse boeken over intuïtie. “Dan kom je er sneller achter of het angst of fantasie is, of echte intuïtie. Dat is een groeiproces. Het is belangrijk dat je tijd maakt voor ontspanning, niet in hokjes blijft denken of steeds maar negatieve vragen blijft stellen:’ Je hoeft volgens Bont niet per se stil te zijn om goed naar je innerlijke stem te kunnen luisteren. Je kunt even aandacht aan jezelf geven of even je ogen dicht doen en opnieuw in evenwicht komen, als je het bijvoorbeeld heel druk hebt en niet meer efficiënt werkt.
INTUÏTIE-OEFENING 4
Als je belangrijk maakt wat er vanbinnen gebeurt, ontwikkelt je zelfkennis zich ook. De indianen bezien een mens als een huis met vier kamers: een fysieke, emotionele, mentale en spirituele.
Wandel eens door jouw kamers en kijk welke kamer het mooist is en welke het minst fraai. Wat zou je willen veranderen in de kamers? Voer die verandering in gedachten uit.
Balans
Carolina Bont benadrukt dat je intuïtie en rationaliteit beide nodig hebt. In onze cultuur zijn we vooral geneigd om onze linkerhersenhelft te gebruiken, waarmee we logisch denken. De rechterhersenhelft, waar beeld, fantasie en intuïtie de hoofdrol spelen, `verdort’ als we die te weinig gebruiken. We functioneren het beste als we gebruik maken van al onze vermogens. Het gaat om de balans. “Gedachtesprongen zijn vaak intuïtieve verbindingen”, zegt Bont. “Originaliteit, creativiteit en vernieuwing komen uit intuïtie voort:
INTUÏTIE-OEFENING 5
Houd een dagboek bij! Schrijf je intuïtieve gevoelens op en noteer waar je gevoel goed zat.
Een dagboek kan je ook helpen bij het maken van keuzes. Stel er positieve vragen over en schrijf die op (hoe kan ik dit bereiken, leren of goed doen?).
Waar komt die plotselinge, briljante ingeving dan ineens vandaan? Bont: “Vanuit jezelf. Mensen doen altijd zo magisch over intuïtie, maar het is er gewoon. En het is normaal en praktisch om het gewoon te gebruiken. Als jij er niet voor openstaat, gaat het aan je voorbij. Dan mis je de subtiele aanwijzingen. Wie goed oplet, ziet nieuwe verbanden. Dan komt er zomaar ineens een goed idee voorbij of maakt iemand een opmerking waardoor jij ineens een aanknopingspunt hebt.” Intuïtie kan ook een goede leidraad zijn in de keuze van werk of studie. “Het zijn de dingen waar je goed in bent en die je graag doet. Je kunt een prachtige baan hebben en goed verdienen, maar het gevoel hebben dat je niet op je plaats zit. Zoek dan verder naar wat je echt wilt. Je intuïtie wil dat je geïnspireerd leeft!”