WIJ Ouders – Augustus 2009
Tekst: Anoushka van Bemmel. Fotografie: Nick van Ormondt. Styling: Kamer 465. Visagie: Wilma Scholte.
Als je kind veel huilt of weinig slaapt en je weet zeker dat hij gezond is, dan is het mogelijk dat je baby heel gevoelig is. Gevoelige baby’s schrikken van harde geluiden en reageren op elke verandering van omgeving. Hoe weet je nu of jouw baby erg gevoelig is?
De ene deskundige noemt het ‘hoogsensitieve’ kinderen, de ander ‘hooggevoelig’ of ‘zintuiglijk overprikkeld’, maar allemaal bedoelen ze eigenlijk hetzelfde: zeer gevoelige kinderen.
De Amerikaanse onderzoekspsycholoog Elaine N. Aron trekt de conclusie dat vijftien tot twintig procent van de baby’s hoogsensitief zijn. Gevoelige baby’s kunnen veel huilen en hebben vaak problemen met slapen, schrijft Elaine Aron. Zij vindt echter dat oplettendheid bij baby’s nog het beste een hoogsensitief kind kenmerkt. Als je baby al na twee weken oogcontact met je zoekt en al jouw bewegingen in de kamer nauwgezet volgt, dan is dat volgens haar een signaal. Gevoelige baby’s hebben rond zes maanden veel vaker moeite om in slaap te vallen of de nacht door te slapen, dan andere baby’s. Dat komt volgens de Amerikaanse psycholoog, omdat ze zich dan ook meer bewust van hun omgeving worden, waardoor ze meer prikkels krijgen. Vaak wil een hoogsensitieve baby van zes maanden ook niet meer vastgehouden of aangekeken worden door vreemde mensen.
Te veel prikkels
Heb je het vermoeden dat jouw baby erg gevoelig is en daar last van heeft, omdat hij te veel huilt en weinig slaapt bijvoorbeeld? Vraag je dan eens af of hij overdag soms te veel prikkels krijgt of dat er nog veel geluid is in huis als hij in zijn bedje ligt. Bij gevoelige baby’s is het vooral belangrijk om te veel prikkels te voorkomen en de rust in zijn lijfje terug te brengen. Carolina Bont, schrijfster van het boek Hoogsensitiviteit als kracht, geeft als advies: “Het helpt om je baby veel aan te raken, voorzichtig te masseren en je kind in een draagdoek bij je te dragen. Op deze manier voelt hij zich veilig, kun je je beter afstemmen op je kind en voel je beter wat zijn behoefte is.”
Vooral bij een gevoelige baby is het belangrijk zijn lichaamstaal te leren kennen, zodat je ziet wanneer hij bijvoorbeeld genoeg heeft van een spelletje. Je kunt heel veel prikkels voorkomen door simpele dingen te veranderen.
- Beperk de geluiden die je baby hoort.
- Haal zo veel mogelijk speelgoed uit zijn wieg.
- Gebruik vaste routines die je kind prettig vindt: bijvoorbeeld eerst spelen, dan eten en vervolgens slapen.
- Voorkom grote verrassingen en veranderingen en beperk uitjes en visites.
- Geef je baby geen kriebelende kleding aan: gebruik alleen de allerzachtste katoenen kleding.
- Zorg dat de temperatuur aangenaam is in huis en in zijn kamertje, zodat hij het niet te warm of te koud heeft.
- Een vast ritueel voor het slapen gaan helpt je baby om de dag af te sluiten en rustig te worden.
Balans
De Amerikaanse onderzoekspsycholoog Elaine N. Aron heeft vastgesteld dat hoogsensitieve baby’s een actievere rechter hersenhelft hebben. Dit betekent dat deze baby’s vooral emotionele en sociale kennis ontwikkelen. Vanaf de geboorte registreert, leert, onthoudt een gevoelige baby alle informatie over met name jou. Sensitieve baby’s pikken elke stemming op. Laat meteen vanaf de geboorte je gevoelens zien, vertel met je gezicht en met woorden wat je denkt dat hij voelt en hoe jij daar weer op reageert. Maar bescherm je kind niet te veel. Het er gaat om balans te vinden in het stimuleren van zijn ontwikkeling en het uitdagen van je baby. Daarvoor moet je openstaan voor je kind, zodat je alert bent op wat je kind aankan. Als hij zich tijdens een spelletje ongemakkelijk voelt, maar daarna geniet van de ervaring en er de volgende keer rustiger op reageert, heb je de juiste manier gevonden.
Sterk reageren
Huilt je baby nog steeds na deze aanpassingen, dan kan het ook zijn dat hij bezig is om spanningen en prikkels van de dag te ontladen. Vooral zeer actieve of zeer gevoelige baby’s hebben dit nodig. Sussen werkt averechts, laat hem maar uithuilen. Is het een lange dag voor je kind geweest, dan is het meestal genoeg hem in zijn bedje te leggen en je hand op het buikje te leggen, zodat hij weet dat je er bent. Carolina Bont is van mening dat hooggevoelige baby’s sterk reageren op de sfeer in hun omgeving en op de emotionele toestand van de ouders. Rustig en ontspannen zijn in de omgang met een gevoelige baby helpt, hoe moeilijk dat ook soms is als je kind veel huilt. Carolina: “Als ouder kun je niet om stressmomenten heen, maar je kunt wel ruimte maken voor rust in jezelf. Dan zal je intuïtie beter werken waardoor je beter ziet wat jijzelf en je baby nodig hebben. Een aantal keren diep en rustig ademhalen kan je hierbij al helpen. Wat ook goed werkt, is om regelmatig bevestigende dingen tegen jezelf te zeggen, zoals: ‘zorgen voor mijn baby is de belangrijkste baan die er bestaat, ik kan rustig worden en ontspannen, ik kan genieten van mijn kind.’ Verwen jezelf regelmatig. Ga uitgebreid in bad met je favoriete muziek. Trakteer jezelf op een schoonheidsbehandeling, een massage of een avond uit.”
Volg je intuïtie
Juist bij gevoelige baby’s lijk je als ouder nog meer verantwoordelijkheid te dragen voor zijn geluk. Elaine Aron stelt ouders daarin gerust: “Een gevoelige baby is een wonderbaarlijke baby. Als je bij deze kinderen luistert naar je intuïtie, zul je merken dat het meeste van wat je doet vanzelf in orde is.” Een gevoelige baby betekent niet dat je kind een probleem heeft voor de rest van zijn leven. Carolina: “Een positieve eigenschap van een hooggevoelig kind is dat hij mensen sterk aanvoelt. Hij pikt makkelijk allerlei emoties op uit zijn omgeving. Als een kind leert hiermee om te gaan, zal zijn intuïtie en emotionele intelligentie versterken. En dat zijn dé kwaliteiten voor welzijn en succes. Zolang een kind te jong is om hierover te praten, kunnen ouders zelf meer inzicht krijgen in hun eigen gevoeligheid, waardoor ze hun kind goed aanvoelen en begrijpen.”
Meer over gevoelige kinderen: Dít wil je weten als je een hoogsensitief kind hebt